Wednesday 22 January 2014

LANGANA-Türkçe cümlelerde bilgisayar programı ile otomatik ÖZNE tespiti - 2


İlk yaptığım LANGANA-programla otomatik özne tespiti çalışmasında yaklaşık 10 denek durumu kullanmıştım.  İkinci aşama için STEINBECK’in ‘Fareler ve İnsanlara Dair’ adlı edebi eserinin ilk 100 cümlesini denedim ve inceledim.  Ürettiğim yeni denek durumları ve bunlara ilişkin 1-2’şer tane hatalı çıktıyı aşağıda bulabilirsiniz.  Hataları belirli başlıklar altında gruplayarak en aza indirgenilmiş lineer bağımsız denek durumları kümesini elde ettim. 

Bundan sonraki aşamada her iki aşamanın sonuçlarını birleştirerek bir kullanıcı şartnamesi! hazırlayacağım ve her iki grubu doğru olarak işleyen bir program geliştireceğim.

 

  • İsim iyelik ekleri  -m, -n, -ı,i,u,ü, -sı,si,su,sü, -mız-miz-muz,müz, -nız,niz,nuz,nüz, -ları,leri alan isimler ÖZNE olabilir.
    LANGANA şimdiki durumda -m, -n,  -mız-miz-muz,müz, -nız,niz,nuz,nüz  eklerini atlamış.
     
    İşim yok (70.cümle).
    İş kartımla biletim(93. Cümle).
    Başımız belaya girer(78. Cümle).
     
    TEST CASES:
    SENTENCE NO = 78 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    78                 0                     SENTENCE(==>CONJUNCTSUB(
    78                 0                     0                     22508         Bağlaç         null               Hem             null               null               null
    78                 1                     0                     7856            Sıfat              null               bu                  null               null               null
    78                 2                     0                     44736         İsim              null               sefer            null               null               null
    78                 3                     0                     47014         İsim              null               söz                 nounExt     lerimi          #ler%%=im%&i
    78                 4                     0                     36641         Sıfat              null               muhakkak                        null               null               null
    78                 5                     0                     53251         Fiil                 -i                     unut             nounFromVerbExt     mamaya     -mama-ya
    78                 6                     0                     9754            Fiil                 nsz                 çalış              verbExt      malısın       ::-malı:*sın
    78                 7                     ==>CONJUNCTSUB(
    78                 7                     0                     57234         Bağlaç         null               yoksa           null               null               null
    78                 8                     0                     5208            İsim              null               baş                nounExt     ımız              %%=ımız%
    78                 9                     0                     19404         Zarf               null               gene            null               null               null
    78                 10                  0                     17323         Sıfat              null               evvelki       null               null               null
    78                 11                  0                     19814         Edat              null               gibi               null               null               null
    78                 12                  0                     5823            İsim              null               belâ              nounExt     ya                   %%%&y&a
    78                 13                  0                     19904         Fiil                 -e                   gir                  verbExt      er                   ::-er:
    78                 14                  .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     
     Hem bu sefer sözlerimi muhakkak unutmamaya çalışmalısın
     yoksa başımız gene evvelki gibi belâya girer
     
    SENTENCE NO = 70 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    70                 0                     SENTENCE( SUB(
    ÖZNE =====>  Bundan
    70                 0                     0                     8102            Zamir           null               Bundan      null               null               null
    70                 1                     0                     5296            Sıfat              null               başka           null               null               null
    70                 2                     0                     55685         Fiil                 -i                     yap                adjectiveFromVerbExt                   acak              .acak
    70                 3                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    70                 4                     0                     25715         İsim              null                                   nounExt     im                  %%=im%
    70                 5                     0                     57219         İsim              null               yok                null               null               null
    70                 6                     0                     18807         Zarf               null               galiba          null               null               null
    70                 7                     .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Bundan başka yapacak bir işim yok galiba
     
  • ÖZNE yalnız isim, sıfat, zamir ve edatlardan değil aynı zamanda fiilden türetilmiş isim ve sıfatlardan da oluşur.
    Önde duran(cümle 18).
    Bir sevinç gülümsemesi(cümle 80).
    Teşkil eden dalları(cümle 3).
    SENTENCE NO = 18 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    18                 0                     SENTENCE( SUB(
    18                 0                     0                     41055         İsim              null               Patika          nounExt     dan               %%%&dan
    18                 1                     0                     50437         Sıfat              null               tek                null               null               null
    18                 2                     0                     45695         İsim              null               sıra                null               null               null
    18                 3                     0                     21441         İsim              null               hal                 nounExt     inde             %%?in%&de
    18                 4                     0                     57780         Fiil                 nsz                 yürü             gerundFromVerbExt                        yerek           ;;;.y.erek
    18                 5                     0                     25128         Fiil                 -den             in                   verbExt      mişlerdi     ::-miş-ler-di:
    18                 6                     ==>CONJUNCTSUB(
    18                 6                     0                     22092         Bağlaç         null               hatta            null               null               null
    18                 7                     0                     1573            İsim              null               alan              nounExt     da                  %%%&da
    18                 8                     0                     6665            Zarf               null               bile               null               null               null
    ÖZNE =====>  biri
    18                 9                     0                     6957            Zamir           null               biri                null               null               null
    18                 10                  0                     40199         İsim              null               öte                nounExt     kinin            %%%&ki&nin
    18                 11                  0                     2971            İsim              null               arka              nounExt     sında            %%=sı%&n&da
    18                 12                  0                     14872         Fiil                 nsz                 dur                verbExt      uyordu       ::-uyor-du:
    18                 13                  ,SUB(
    ÖZNE =====>  ikisi
    18                 13                  0                     24385         İsim              null               iki                  nounExt     si                    %%=si%
    18                 14                  ==>CONJUNCTSUB(
    18                 14                  0                     11734         Bağlaç         null               de                  null               null               null
    18                 15                  0                     6414            İsim              null               bez                nounExt     den               %%%&den
    18                 16                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    18                 17                  0                     40686         İsim              null               pantolon   null               null               null
    18                 18                  ==>CONJUNCTSUB(
    18                 18                  0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null
    18                 19                  0                     19404         Zarf               null               gene            null               null               null
    18                 20                  0                     6414            İsim              null               bez                nounExt     den               %%%&den
    18                 21                  ,SUB(
    18                 21                  0                     44232         İsim              null               sarı                null               null               null
    18                 22                  0                     41715         İsim              null               pirinç          null               null               null
    18                 23                  0                     15039         Sıfat              null               düğmeli     null               null               null
    18                 24                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    18                 25                  0                     8784            İsim              null               ceket           null               null               null
    18                 26                  0                     19937         Fiil                 -i,-e               giy                 verbExt      mişlerdi     ::-miş-ler-di:
    18                 27                  ,SUB(
    18                 27                  0                     24385         İsim              null               iki                  nounExt     sinin             %%=si%&nin
    18                 28                  ==>CONJUNCTSUB(
    18                 28                  0                     11734         Bağlaç         null               de                  null               null               null
    18                 29                  0                     5208            İsim              null               baş                nounExt     ında              %%?ın%&da
    ÖZNE =====>  siyah kalıpsız bir şapka
    18                 30                  0                     46325         İsim              null               siyah            null               null               null
    18                 31                  ,SUB(
    18                 31                  0                     26950         Sıfat              null               kalıpsız       null               null               null
    18                 32                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    18                 33                  0                     48194         İsim              null               şapka           null               null               null
    18                 34                  0                     54301         Sıfat              null               var                 verbFromNounExt                       
    18                 35                  ,SUB(
    ÖZNE =====>  ikisi
    18                 35                  0                     24385         İsim              null               iki                  nounExt     si                    %%=si%
    18                 36                  ==>CONJUNCTSUB(
    18                 36                  0                     11734         Bağlaç         null               de                  null               null               null
    18                 37                  0                     5523            İsim              null               battaniye  nounExt     lerini           #ler%%?in%&i
    18                 38                  0                     45563         Zarf               null               sıkıca           null               null               null
    18                 39                  0                     46091         İsim              null               simit            null               null               null
    18                 40                  0                     55685         Fiil                 -i                     yap                gerundFromVerbExt                        arak              ;;-ar;.ak
    18                 41                  0                     39000         İsim              null               omuz           nounExt     larına           #lar%%?ın%&a
    18                 42                  0                     3329            Fiil                 -i,-e               as                   verbExt      mışlardı     ::-mış-lar-dı:
    18                 43                  ,SUB(
    18                 43                  0                     39962         İsim              null               ön                  nounExt     de                  %%%&de
    18                 44                  0                     14872         Fiil                 nsz                 dur                nounFromVerbExt     an                  -an
    18                 45                  ,SUB(
    18                 45                  0                     53025         Sıfat              null               ufak              null               null               null
    18                 46                  0                     50386         Sıfat              null               tefek            null               null               null
    18                 47                  ,SUB(
    18                 47                  0                     10604         Sıfat              null               çevik            null               null               null
    18                 48                  ==>CONJUNCTSUB(
    18                 48                  0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null
    18                 49                  0                     16820         İsim              null               esmer         null               null               null
    18                 50                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    18                 51                  0                     471               İsim              null               adam           verbFromNounExt                       
    18                 52                  .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Patikadan tek sıra halinde yürüyerek inmişlerdi
     hatta alanda bile biri ötekinin arkasında duruyordu,
     ikisi
     de bezden bir pantolon
     ve gene bezden,
     sarı pirinç düğmeli bir ceket giymişlerdi,
     ikisinin
     de başında siyah,
     kalıpsız bir şapka vardı,
     ikisi
     de battaniyelerini sıkıca simit yaparak omuzlarına asmışlardı,
     önde duran,
     ufak tefek,
     çevik
     ve esmer bir adamdı
     
    SENTENCE NO = 80 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    80                 0                     SENTENCE( SUB(
    80                 0                     0                     0                     Özelİsim    null               Lennie        nounExt     nin                %%%&nin
    80                 1                     0                     57799         İsim              null               yüz                nounExt     ünde            %%=ün%&de
    80                 2                     0                     6922            Zarf               null               birdenbire                      null               null               null
    ÖZNE =====>  bir sevinç
    80                 3                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    80                 4                     0                     45338         İsim              null               sevinç         null               null               null
    80                 5                     0                     20856         Fiil                 nsz,-e           gülümse    nounFromVerbExt     mesi             -me-si
    80                 6                     0                     40873         Fiil                 nsz                 parla            verbExt      mıştı            ::-mış-tı:
    80                 7                     :SUB(?
    80                 7                     0                     49067         Sıfat              null               Tabii             null               null               null
    ÖZNE =====>  George
    80                 8                     0                     0                     Özelİsim    null               George       null               null               null
    80                 9                     ,SUB(
    80                 9                     0                     49067         Sıfat              null               tabii             null               null               null
    80                 10                  ,SUB(
    80                 10                  0                     12648         Fiil                                        de                  verbExt      di                   ::-di:
    80                 11                  .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Lennienin yüzünde birdenbire bir sevinç gülümsemesi parlamıştı:
     Tabii George,
     tabii,
     dedi
     
  • Önemli bir sorun (cümleler 4, 44,43,39,72, 68, 45, 50) fiil deyimleri...  LANGANA şu anda yalnızca ZARF deyimlerini anlayabiliyor.
    Fiil ve diğer tüm deyimler için veritabanında yeni bir DEYİM alanı açmam gerekir.  Şu andaki zarf deyimi modülünü devreden çıkarmanın etkilerini değerlendirip, uygunsa devreden çıkarmam gerekir.  Yeni bir deyim modulü yazıp bunu veritabanı oluşumundan sonraki bir aşama olarak devreye almam gerekir.  Bu deyim modülü yalnızca işlevsel etkiyi dikkate alacağı için morfolojik aşamadaki zarf deyim modulü belki de yerinde kalabilir.
     
    Meydana gelmiş(cümle 4).
    Gayret ettim(cümle 72).
    SENTENCE NO = 4 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    4                    0                     SENTENCE( SUB(
    4                    0                     0                     14544         Fiil                 nsz,-e           Dökül          adjectiveFromVerbExt                   en                  .en
    4                    1                     0                     55688         İsim              null               yaprak         nounExt     lar                  #lar%%%
    4                    2                     ,SUB(
    4                    2                     0                     729               İsim              null               ağaç              nounExt     ların             #lar%%?ın%
    4                    3                     0                     1931            İsim              null               alt                  nounExt     ındaki          %%?ın%&da&ki
    4                    4                     0                     32388         Sıfat              null               kumluk       null               null               null
    4                    5                     0                     30246         İsim              null               kıyı                nounExt     da                  %%%&da
    4                    6                     0                     26917         Sıfat              null               kalınca        null               null               null
    4                    7                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    4                    8                     0                     49017         İsim              null               tabaka         null               null               null
    4                    9                     0                     35803         İsim              null               meydan     nounExt     a                     %%%&a
    4                    10                  0                     19642         Fiil                 -i,-den,-e   getir             verbExt      miş                ::-miş:
    4                    11                  ==>CONJUNCTSUB(
    4                    11                  0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null
    ÖZNE =====>  o kadar
    4                    12                  0                     38628         Zamir           null               o                     null               null               null
    4                    13                  0                     26475         Edat              null               kadar           null               null               null
    4                    14                  0                     32651         Fiil                 nsz                 kuru             verbExt      muşlardır  ::-muş-lar:*dır
    4                    15                  ==>CONJUNCTSUB(
    4                    15                  0                     30396         Bağlaç         null               ki                    null               null               null
    4                    16                  ,SUB(
    4                    16                  0                     8106            Zamir           null               bunlar         pronounExt                    ın                   +ın
    4                    17                  0                     2701            İsim              null               ara                 nounExt     sından         %%=sı%&n&dan
    ÖZNE =====>  bir kertenkele
    4                    18                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    4                    19                  0                     29386         İsim              null               kertenkele                      null               null               null
    4                    20                  0                     31540         Fiil                 -e                   koş                verbExt      sa                   ::-sa:
    4                    21                  0                     8384            Sıfat              null               büyük          null               null               null
    4                    22                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    4                    23                  0                     22795         İsim              null               hışırtı          null               null               null
    4                    24                  0                     10739         Fiil                 -i,-den,-e   çıkar             verbExt      ır                    ::-ır:
    4                    25                  .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Dökülen yapraklar,
     ağaçların altındaki kumluk kıyıda kalınca bir tabaka meydana getirmiş
     ve o kadar kurumuşlardır
     ki,
     bunların arasından bir kertenkele koşsa büyük bir hışırtı çıkarır
     
    SENTENCE NO = 72 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    72                 0                     SENTENCE( SUB(?
    72                 0                     0                     53251         Fiil                 -i                     Unut            nounFromVerbExt     mamaya     -mama-ya
    ÖZNE =====>  gayret
    72                 1                     0                     18974         İsim              null               gayret         null               null               null
    72                 2                     0                     17153         Fiil                                        et                   verbExt      tim                ::-ti:*m
    72                 3                     ,SUB(
    72                 3                     0                     11413         Sıfat              null               çok                null               null               null
    ÖZNE =====>  gayret
    72                 4                     0                     18974         İsim              null               gayret         null               null               null
    72                 5                     0                     17153         Fiil                                        et                   verbExt      tim                ::-ti:*m
    72                 6                     ==>CONJUNCTSUB(
    72                 6                     0                     17474         Bağlaç         null               fakat             null               null               null
    72                 7                     0                     22845         Zarf               null               hiç                 null               null               null
    ÖZNE =====>  para
    72                 8                     0                     40732         İsim              null               para              null               null               null
    72                 9                     0                     17153         Fiil                                        et                   verbExt      medi            ::-medi:
    72                 10                  .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Unutmamaya gayret ettim,
     çok gayret ettim
     fakat hiç para etmedi
     
  • Edatlar:
    1- Edat tek başına Özne olamaz ya da bir öznenin başına gelemez.
    2- Edat takısız ise ve tamlama sonunda gelirse o tamlama özne olamaz.
    3- Cümle 23’te ‘kolları iki yanında’ derken ‘yanında’ edadı Türkçe dil parçalayıcı modulü tarafından tek kelime
    Olarak parse edilmiş.  Oysa yan-ın-da şeklinde olmalıydı.  İlgili modülde fix yapılmalı ve elle hazırlanan son
    Parse çıktısında elle gerekli düzeltmeler yapılmalı.

Kaşlarının üzerine indirdi (cümle 46).

Kolları iki yanında(cümle 23).

Pekala çiftliğe kadar gitmiştik(cümle 49).

çünkü bu dar gölcüğe gelinceye kadar,...kayıp akar(cümle 1).

Bir at gibi fokurdatıyordu(cümle ).

Okuyormuş gibi(cümle 39).

Bulanık gibi duruyor(cümle 35).

Dün akşamki gibi hasta olacaksın(cümle30)

SENTENCE NO = 46 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

46                  0                     SENTENCE( SUB(

46                  0                     0                     19404         Zarf               null               Gene           null               null               null

46                  1                     0                     0                     Özelİsim    null               George       nounExt     un                  %%=un%

46                  2                     0                     55685         Fiil                 -i                     yap                nounFromVerbExt     tığı                -tı-ğ-ı

46                  3                     0                     19814         Edat              null               gibi               null               null               null

46                  4                     ,SUB(

46                  4                     0                     48194         İsim              null               şapka           nounExt     sını                %%=sı%&nı

46                  5                     0                     10344         Fiil                 -i,-e               çek                gerundFromVerbExt                        erek             ;;-er;.ek

46                  6                     0                     6899            Zarf               null               biraz             null               null               null

46                  7                     0                     11845         Zarf               null               daha             null               null               null

46                  8                     0                     28327         İsim              null               kaş                 nounExt     larının         #lar%%?ın%?ın

ÖZNE =====>  üzerine

46                  9                     0                     54147         Edat              null               üzerine      null               null               null

46                  10                  0                     25025         Fiil                 -i                     indir             verbExt      di                   ::-di:

46                  11                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Gene Georgeun yaptığı gibi,

 şapkasını çekerek biraz daha kaşlarının üzerine indirdi

 

SENTENCE NO = 23 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

23                  0                     SENTENCE( SUB(

23                  0                     0                     57780         Fiil                 nsz                 Yürü             gerundFromVerbExt                        rken             ;;-r;.ken

ÖZNE =====>  kolları iki yanında

23                  1                     0                     30934         İsim              null               kol                 nounExt     ları                #lar%%?ı%

23                  2                     0                     24385         İsim              null               iki                  null               null               null

23                  3                     0                     76651         Edat              null               yanında      null               null               null

23                  4                     0                     43920         Fiil                 nsz                 sallan           verbExt      mıyor          ::-mıyor:

23                  5                     ,SUB(

23                  5                     0                     43474         Zarf               null               sadece        null               null               null

23                  6                     0                     39000         İsim              null               omuz           nounExt     larından     #lar%%?ın%&dan

ÖZNE =====>  aşağı

23                  7                     0                     3407            İsim              null               aşağı             null               null               null

23                  8                     0                     40276         Zarf               null               öylece        null               null               null

23                  9                     0                     44324         Fiil                 -e                   sark               adjectiveFromVerbExt                   mış                .mış

23                  10                  0                     14872         Fiil                 nsz                 dur                verbExt      uyordu       ::-uyor-du:

23                  11                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Yürürken kolları iki yanında sallanmıyor,

 sadece omuzlarından aşağı öylece sarkmış duruyordu

...

49                  12                  ,SUB(

49                  12                  0                     41228         Sıfat              null               pekâlâ         null               null               null

49                  13                  0                     39429         İsim              null               otobüs        nounExt     le                   %%%&le

49                  14                  0                     11050         İsim              null               çiftliğ           nounExt     e                     %%%&e

ÖZNE =====>  kadar

49                  15                  0                     26475         Edat              null               kadar           null               null               null

49                  16                  0                     19913         Fiil                 -den,-e       git                  verbExt      miştik          ::-miş-ti:*k

49                  17                  ,SUB(

49                  17                  0                     12648         Fiil                                        de                  verbExt      di                   ::-di:

49                  18                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

...

 pekâlâ otobüsle çiftliğe kadar gitmiştik,

 dedi

SENTENCE NO = 27 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

27                  0                     SENTENCE( SUB(

ÖZNE =====>  Bir yandan

27                  0                     0                     6880            İsim              null               Bir                 null               null               null

27                  1                     0                     55449         Sıfat              null               yan                nounExt     dan               %%%&dan

27                  2                     0                     47231         İsim              null               su                   nounExt     yu                  %%?yu%

27                  3                     0                     53663         Sıfat              null               uzun             null               null               null

27                  4                     0                     57448         İsim              null               yudum        nounExt     larla              #lar%%%&la

27                  5                     0                     24056         Fiil                 -i                                         verbExt      iyor               ::-iyor:

27                  6                     ==>CONJUNCTSUB(

27                  6                     0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null

ÖZNE =====>  bir yandan

27                  7                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null

27                  8                     0                     55449         Sıfat              null               yan                nounExt     dan               %%%&dan

27                  9                     ==>CONJUNCTSUB(

27                  9                     0                     11735         Bağlaç         null               da                  null               null               null

ÖZNE =====>  bir at gibi

27                  10                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null

27                  11                  0                     3527            İsim              null               at                   null               null               null

27                  12                  0                     19814         Edat              null               gibi               null               null               null

27                  13                  0                     18429         Fiil                 nsz                 fokurda      verbExt      tıyordu       +t::-ıyor-du:

27                  14                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Bir yandan suyu uzun yudumlarla içiyor

 ve bir yandan

 da bir at gibi fokurdatıyordu

 

George gölün kenarına çöktü

 ve eliyle birbiri ardından birkaç avuç su içtikten sonra:

 Tadı fena değil,

 diyerek Lennienin fikrine iştirak etti

SENTENCE NO = 39 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

39                  0                     SENTENCE(==>CONJUNCTSUB(

39                  0                     0                     17474         Bağlaç         null               Fakat            null               null               null

39                  1                     0                     46688         Zarf               null               sonra           null               null               null

39                  2                     0                     53822         İsim              null               ümit             nounExt     sizce             #siz%%%&ce

39                  3                     ==>CONJUNCTSUB(

39                  3                     0                     2029            Bağlaç         null               Ama              null               null               null

39                  4                     0                     22845         Zarf               null               hiç                 null               null               null

39                  5                     ==>CONJUNCTSUB(

39                  5                     0                     11734         Bağlaç         null               de                  null               null               null

39                  6                     0                     1311            Fiil                 nsz,-e           ak                   verbExt      ıyormuş     ::-ıyor-muş:

ÖZNE =====>  gibi

39                  7                     0                     19814         Edat              null               gibi               null               null               null

39                  8                     0                     14872         Fiil                 nsz                 dur                verbExt      muyor         ::-muyor:

39                  9                     ,SUB(

39                  9                     0                     14010         Zarf               null               diye              null               null               null

ÖZNE =====>  ilâve

39                  10                  0                     24553         İsim              null               ilâve             null               null               null

39                  11                  0                     17153         Fiil                                        et                   verbExt      ti                    ::-ti:

39                  12                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 

 Fakat sonra ümitsizce

 Ama hiç

 de akıyormuş gibi durmuyor,

 diye ilâve etti

 

  • Zamir:
    1- Cümle 64’te ‘Sana yeniden anlatmak lazım’ derken ‘sana’ zamiri Türkçe dil parçalayıcı modulü tarafından tek kelime
    Olarak parse edilmiş.  Oysa san-a şeklinde olmalıydı.  İlgili modülde fix yapılmalı ve elle hazırlanan son
    Parse çıktısında elle gerekli düzeltmeler yapılmalı.

2- 88,75,26. Cümlelerde Zamir ile ilgili bir mekanizma hatası olduğu gözüküyor.  İncelenmeli.

 

Sana yeniden anlatmak lazım(cümle 64).

Bundan başka yapacak bir işim yok(cümle 70).

Ben sana tekrar anlatayım(cümle 71).

Sen (88).

senin tavşanlardan başkası aklında kalmaz(cümle 75).

 Ben de(cümle 97).

SENTENCE NO = 64 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

64                 0                     SENTENCE( SUB(

64                 0                     0                     12648         Fiil                                        De                 nounFromVerbExt     mek              -mek

ÖZNE =====>  sana

64                 1                     0                     43995         Zamir           null               sana              null               null               null

64                 2                     0                     56621         Zarf               null               yeniden     null               null               null

64                 3                     0                     2476            Fiil                 -i,-e               anlat            nounFromVerbExt     mak              -mak

64                 4                     0                     33554         Sıfat              null               lâzım            null               null               null

64                 5                     ,SUB(

64                 5                     0                     40275         Sıfat              null               öyle              null               null               null

64                 6                     0                     77139         Soru             null               mi                  null               null               null

64                 7                     ?END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Demek sana yeniden anlatmak lâzım,

 öyle mi

 

SENTENCE NO = 70 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

70                 0                     SENTENCE( SUB(

ÖZNE =====>  Bundan

70                 0                     0                     8102            Zamir           null               Bundan      null               null               null

70                 1                     0                     5296            Sıfat              null               başka           null               null               null

70                 2                     0                     55685         Fiil                 -i                     yap                adjectiveFromVerbExt                   acak              .acak

70                 3                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null

70                 4                     0                     25715         İsim              null                                   nounExt     im                  %%=im%

70                 5                     0                     57219         İsim              null               yok                null               null               null

70                 6                     0                     18807         Zarf               null               galiba          null               null               null

70                 7                     .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Bundan başka yapacak bir işim yok galiba

 

SENTENCE NO = 71 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

71                 0                     SENTENCE( SUB(

ÖZNE =====>  Ben sana bir şey

71                 0                     0                     5991            Zamir           null               Ben               null               null               null

71                 1                     0                     43995         Zamir           null               sana              null               null               null

71                 2                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null

71                 3                     0                     48595         İsim              null               şey                null               null               null

71                 4                     0                     2476            Fiil                 -i,-e               anlat            verbExt      ayım             ::-ayım:

71                 5                     ,SUB(

ÖZNE =====>  sen

71                 5                     0                     77114         Zamir           null               sen                null               null               null

71                 6                     0                     53251         Fiil                 -i                     unut             null               null               null

71                 7                     ,SUB(

71                 7                     0                     46688         Zarf               null               sonra           null               null               null

71                 8                     0                     5991            Zamir           null               ben               null               null               null

71                 9                     0                     43995         Zamir           null               sana              null               null               null

71                 10                  0                     50580         İsim              null               tekrar          null               null               null

71                 11                  0                     2476            Fiil                 -i,-e               anlat            verbExt      ayım             ::-ayım:

71                 12                  ,SUB(

71                 12                  0                     40275         Sıfat              null               öyle              null               null               null

71                 13                  0                     77139         Soru             null               mi                  null               null               null

71                 14                  ?END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Ben sana bir şey anlatayım,

 sen unut,

 sonra ben sana tekrar anlatayım,

 öyle mi

 

SENTENCE NO = 75 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

75                 0                     SENTENCE( SUB(

75                 0                     0                     58067         Zarf               null               Zaten           null               null               null

75                 1                     0                     77114         Zamir           null               sen                pronounExt                    in                   +in

75                 2                     0                     50150         İsim              null               tavşan         nounExt     lardan         #lar%%%&dan

75                 3                     0                     5315            Zamir           null               başkası        null               null               null

75                 4                     0                     1106            İsim              null               ak                   nounExt     lında            #lı%%=n%&da

75                 5                     0                     27013         Fiil                 nsz                 kal                 verbExt      maz               ::-maz:

75                 6                     ==>CONJUNCTSUB(

75                 6                     0                     30396         Bağlaç         null               ki                    null               null               null

75                 7                     .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Zaten senin tavşanlardan başkası aklında kalmaz

 Ki

 

SENTENCE NO = 88 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

88                 0                     SENTENCE( SUB(

88                 0                     0                     77114         Zamir           null               Sen               null               null               null

88                 1                     0                     77112         Sıfat              null               şu                   null               null               null

88                 2                     0                     0                     Özelİsim    null               Murray       null               null               null

88                 3                     ==>CONJUNCTSUB(

88                 3                     0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null

88                 4                     0                     0                     Özelİsim    null               Ready          null               null               null

88                 5                     0                     25715         İsim              null                                   null               null               null

88                 6                     0                     8326            İsim              null               büro             nounExt     suna             %%=su%&n&a

88                 7                     0                     19913         Fiil                 -den,-e       git                  nounFromVerbExt     tiğimizi       -ti-ğ-imiz-i

88                 8                     ,SUB(

88                 8                     0                     39139         Zarf               null               orada           null               null               null

88                 9                     ,SUB(

88                 9                     0                     7169            Zamir           null               biz                 pronounExt                    e                     +e

88                 10                  0                     6930            Sıfat              null               birer            null               null               null

ÖZNE =====>  tane iş kartı birer tane

88                 11                  0                     49536         İsim              null               tane             null               null               null

88                 12                  0                     25715         İsim              null                                   null               null               null

88                 13                  0                     28182         İsim              null               kart               nounExt     ı                      %%?ı%

88                 14                  ,SUB(

88                 14                  0                     6930            Sıfat              null               birer            null               null               null

ÖZNE =====>  tane

88                 15                  0                     49536         İsim              null               tane             null               null               null

88                 16                  ==>CONJUNCTSUB(

88                 16                  0                     11734         Bağlaç         null               de                  null               null               null

88                 17                  0                     5687            Sıfat              null               bedava       nounExt     dan               %%%&dan

88                 18                  0                     39429         İsim              null               otobüs        null               null               null

88                 19                  0                     6698            İsim              null               bilet             nounExt     i                      %%?i%

88                 20                  0                     54631         Fiil                 -i,-e               ver                nounFromVerbExt     diklerini    -di-k-ler-in-i

88                 21                  0                     22075         Fiil                 -i                     hatırl           verbExt      ıyor               ::-ıyor:

88                 22                  0                     77140         Soru             null               mu                verbExt      sun                ::-sun:

88                 23                  ?END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Sen şu Murray

 ve Ready iş bürosuna gittiğimizi,

 orada,

 bize birer tane iş kartı,

 birer tane

 de bedavadan otobüs bileti verdiklerini hatırlıyor musun

 

SENTENCE NO = 26 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

26                 0                     SENTENCE( SUB(

26                 0                     0                     25329         Sıfat              null               İri                   null               null               null

26                 1                     0                     55836         İsim              null               yarı               null               null               null

26                 2                     0                     57256         İsim              null               yol                 null               null               null

26                 3                     0                     2977            İsim              null               arkadaş       nounExt     ı                      %%?ı%

26                 4                     ,SUB(

26                 4                     0                     39000         İsim              null               omz              nounExt     undaki        %%=un%&da&ki

26                 5                     0                     5523            İsim              null               battaniye  null               null               null

26                 6                     0                     46091         İsim              null               simid           nounExt     ini                  %%?in%&i

26                 7                     0                     56679         İsim              null               yer                nounExt     e                     %%%&e

26                 8                     0                     6532            Fiil                 -i                     bırak            nounFromVerbExt     tıktan          -tı-k-tan

26                 9                     0                     46688         Zarf               null               sonra           null               null               null

26                 10                  0                     29253         Zamir           null               kendi           pronounExt                    sini                +sini

26                 11                  0                     22516         Zarf               null               hemen       null               null               null

26                 12                  0                     56679         İsim              null               yer                nounExt     e                     %%%&e

26                 13                  0                     3683            Fiil                 -i,-e               at                   gerundFromVerbExt                        arak              ;;-ar;.ak

26                 14                  0                     56813         İsim              null               yeşil             null               null               null

26                 15                  0                     20154         İsim              null               göl                 nounExt     ün                  %%=ün%

26                 16                  0                     57886         Zarf               null               yüzünden null               null               null

26                 17                  0                     47231         İsim              null               su                   null               null               null

26                 18                  0                     24054         İsim              null               içme            nounExt     ye                  %%%&y&e

26                 19                  0                     5335            Fiil                 -e                   başla            verbExt                         ::-dı:

26                 20                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 İri yarı yol arkadaşı,

 omzundaki battaniye simidini yere bıraktıktan sonra kendisini hemen yere atarak yeşil gölün yüzünden su içmeye başladı

 

  • -I,i,u,ü kaynaştırma harfi ‘y’ ile gelebilir.

Suyu da ılıktır(cümle 1).

SENTENCE NO = 1 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

1                     0                     SENTENCE( SUB(

1                     0                     0                     47231         İsim              null               Su                  nounExt     yu                  %%%&y&u

1                     1                     ==>CONJUNCTSUB(

1                     1                     0                     11735         Bağlaç         null               da                  null               null               null

1                     2                     0                     23559         Sıfat              null               ılık                 verbFromNounExt     tır                 

1                     3                     ==>CONJUNCTSUB(

 

  • Sözlük parse hatası
    Halkalar çizmeye(cümle 36).
    Nihayet küçük arkadaşı(cümle 30 )
     
    ÖZNE =====>  halkalar
    36                 8                     0                     21500         İsim              null               halka            nounExt     lar                  #lar%%%
    36                 9                     0                     11331         İsim              null               çizme          nounExt     ye                  %%%&y&e
     
    SENTENCE NO = 30 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    30                 0                     SENTENCE( SUB(
    ÖZNE =====>  Nihayet küçük arkadaşı
    30                 0                     0                     38304         İsim              null               Nihayet      null               null               null
    30                 1                     0                     32940         Sıfat              null               küçük          null               null               null
    30                 2                     0                     2977            İsim              null               arkadaş       nounExt     ı                      %%?ı%

 

  • Sıfat:

  1. Sıfat mekanizmasında sorun.
  2. Sıfat isim eki alınca isim gibi değerlendirilmeli.

 

Lennie neşeli neşeli gülümsüyordu(cümle 34).

Küçüğü (cümle 28).

Bir yandan (cümle 27).

SENTENCE NO = 34 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

34                  0                     SENTENCE( SUB(

ÖZNE =====>  Lennie neşeli

34                  0                     0                     0                     Özelİsim    null               Lennie        null               null               null

34                  1                     0                     38177         Sıfat              null               neşeli          null               null               null

34                  2                     0                     38177         Sıfat              null               neşeli          null               null               null

34                  3                     0                     20856         Fiil                 nsz,-e           gülümsü    verbExt      yordu          ::-yor-du:

34                  4                     ,SUB(

ÖZNE =====>  George

...

SENTENCE NO = 28 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

28                  0                     SENTENCE( SUB(

28                  0                     0                     32940         Sıfat              null               Küçüğ          nounExt     ü                     %%?ü%

28                  1                     0                     46175         Fiil                 nsz,-e           sinirlen      gerundFromVerbExt                        erek             ;;-er;.ek

28                  2                     0                     55449         Sıfat              null               yan                nounExt     ına                 %%?ın%&a

28                  3                     0                     19369         Fiil                 -den,-e,nsz                      gel                 verbExt      di                   ::-di:

 

SENTENCE NO = 27 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

27                  0                     SENTENCE( SUB(

ÖZNE =====>  Bir yandan

27                  0                     0                     6880            İsim              null               Bir                 null               null               null

27                  1                     0                     55449         Sıfat              null               yan                nounExt     dan               %%%&dan

27                  2                     0                     47231         İsim              null               su                   nounExt     yu                  %%?yu%

27                  3                     0                     53663         Sıfat              null               uzun             null               null               null

27                  4                     0                     57448         İsim              null               yudum        nounExt     larla              #lar%%%&la

27                  5                     0                     24056         Fiil                 -i                                         verbExt      iyor               ::-iyor:

27                  6                     ==>CONJUNCTSUB(

27                  6                     0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null

ÖZNE =====>  bir yandan

27                  7                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null

27                  8                     0                     55449         Sıfat              null               yan                nounExt     dan               %%%&dan

27                  9                     ==>CONJUNCTSUB(

27                  9                     0                     11735         Bağlaç         null               da                  null               null               null

ÖZNE =====>  bir at gibi

27                  10                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null

27                  11                  0                     3527            İsim              null               at                   null               null               null

27                  12                  0                     19814         Edat              null               gibi               null               null               null

27                  13                  0                     18429         Fiil                 nsz                 fokurda      verbExt      tıyordu       +t::-ıyor-du:

27                  14                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Bir yandan suyu uzun yudumlarla içiyor

 ve bir yandan

 da bir at gibi fokurdatıyordu

 

  • ‘bir’ kelimesi yalnız başına özne olamaz.

Bir defa(cümle 5).

Bir de(cümle 50).

SENTENCE NO = 50 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

50                 0                     SENTENCE( SUB(

ÖZNE =====>  Bir

50                 0                     0                     6880            İsim              null               Bir                 null               null               null

50                 1                     ==>CONJUNCTSUB(

50                 1                     0                     11734         Bağlaç         null               de                  null               null               null

50                 2                     ,SUB(

50                 2                     0                     8116            Zarf               null               buradan     null               null               null

50                 3                     0                     6986            Sıfat              null               birkaç          null               null               null

50                 4                     0                     556               Sıfat              null               adımlık       null               null               null

50                 5                     0                     57256         İsim              null               yol                 null               null               null

50                 6                     ,SUB(

50                 6                     0                     8116            Zarf               null               buradan     null               null               null

50                 7                     0                     6986            Sıfat              null               birkaç          null               null               null

50                 8                     0                     556               Sıfat              null               adımlık       null               null               null

50                 9                     0                     57256         İsim              null               yol                 null               null               null

50                 10                  ,SUB(

50                 10                  0                     14010         Zarf               null               diye              null               null               null

50                 11                  0                     52641         Fiil                 -i,-e               tuttur          verbExt      du                  ::-du:

50                 12                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Bir

 de,

 buradan birkaç adımlık yol,

 buradan birkaç adımlık yol,

 diye tutturdu

 

  • Fiilden türetme kelime problemi: ‘olunca’ zarfı özneyi reset etmiyor. Ana cümle öznesi ‘tavşanlar’ gözükmüyor.
  • Eğer virgülden önce ‘fiil’ kök + vExt ya da v2Gext gelirse reset etmeli mi?
    Akşam olunca(cümle 5).
     
    SENTENCE NO = 5 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    5                    0                     SENTENCE( SUB(
    ÖZNE =====>  Akşam
    5                    0                     0                     1403            İsim              null               Akşam         null               null               null
    5                    1                     0                     38929         Fiil                 nsz                 ol                   gerundFromVerbExt                        unca             +un;;;.ca
    5                    2                     ,SUB(
    5                    2                     0                     75726         İsim              null               yakında      nounExt     ki                    %%%&ki
    5                    3                     0                     9711            İsim              null               çalı                nounExt     ların             #lar%%?ın%
    5                    4                     0                     2701            İsim              null               ara                 nounExt     sından         %%=sı%&n&dan
    5                    5                     0                     10783         Fiil                 -den             çık                 adjectiveFromVerbExt                   an                  .an
    5                    6                     0                     50150         İsim              null               tavşan         nounExt     lar                  #lar%%%
    5                    7                     0                     8113            İsim              null               bura             nounExt     ya                   %%%&y&a
    5                    8                     0                     19369         Fiil                 -den,-e,nsz                      gel                 verbExt      ir                    ::-ir:
    5                    9                     ,SUB(
    5                    9                     0                     32338         İsim              null               kum              nounExt     ların             #lar%%?ın%
    5                    10                  0                     54040         Zarf               null               üstüne        null               null               null
    5                    11                  0                     39490         Fiil                 -e                   otur              verbExt      ur                   ::-ur:
    5                    12                  .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Akşam olunca,
     yakındaki çalıların arasından çıkan tavşanlar buraya gelir,
     kumların üstüne oturur
     
  • Fiilsiz kısa konuşma cümleleri genel de doğru ama bunları ÖZNE olarak değerlendirmek analiz açısından ne getirir ne götürür?
    (Cümle 80, 67, 52, 96, 70, 97)
     
    SENTENCE NO = 67 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    67                 0                     SENTENCE(==>CONJUNCTSUB(
    67                 0                     0                     2029            Bağlaç         null               Ama              null               null               null
    67                 1                     0                     53251         Fiil                 -i                     unut             nounFromVerbExt     mamaya     -mama-ya
    ÖZNE =====>  gayret
    67                 2                     0                     18974         İsim              null               gayret         null               null               null
    67                 3                     0                     17153         Fiil                                        et                   verbExt      tim                ::-ti:*m
    67                 4                     ,SUB(
    67                 4                     0                     77102         İsim              null               vallah          nounExt     a                     %%%&a
    67                 5                     0                     17153         Fiil                                        et                   verbExt      tim                ::-ti:*m
    ÖZNE =====>  George
    67                 6                     0                     0                     Özelİsim    null               George       null               null               null
    67                 7                     .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     
     Ama unutmamaya gayret ettim,
     vallaha ettim George
     
    SENTENCE NO = 52 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    52                 0                     SENTENCE( SUB(
    52                 0                     0                     17221         Ünlem        null               Evet              null               null               null
    52                 1                     ,SUB(
    ÖZNE =====>  dört mil
    52                 1                     0                     14654         İsim              null               dört              null               null               null
    52                 2                     0                     36085         İsim              null               mil                null               null               null
    52                 3                     !END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Evet,
     dört mil
     
    SENTENCE NO = 96 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    96                 0                     SENTENCE( SUB(?
    96                 0                     0                     58067         Zarf               null               Zaten           null               null               null
    96                 1                     0                     77114         Zamir           null               sen                pronounExt                    de                  +de
    96                 2                     0                     12519         Fiil                 -e                   değ               verbExt      ildi                +il::-di:
    96                 3                     ==>CONJUNCTSUB(
    96                 3                     0                     30396         Bağlaç         null               ki                    null               null               null
    96                 4                     0                     30782         Sıfat              null               koca             null               null               null
    96                 5                     0                     2675            Sıfat              null               aptal            null               null               null
    ÖZNE =====>  piç
    96                 6                     0                     41640         İsim              null               piç                 null               null               null
    96                 7                     .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Zaten sende değildi
     ki koca aptal piç
     
  • Fiilsiz cümleler - Fiilsiz kısa konuşma cümlelerinin daha karışık hali fakar soru aynı:  Nasıl yapmalı?
    Cümle( 21, 20, 7 ).
     
    SENTENCE NO = 20 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    20                 0                     SENTENCE( SUB(
    20                 0                     0                     54910         İsim              null               Vücud         nounExt     unun            %%=un%&un
    20                 1                     0                     22555         Sıfat              null               her                null               null               null
    20                 2                     0                     40823         İsim              null               parça           nounExt     sının             %%=sı%&nın
    20                 3                     0                     5921            Sıfat              null               belirli          null               null               null
    ÖZNE =====>  bir biçimi
    20                 4                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    20                 5                     0                     6583            İsim              null               biçim           nounExt     i                      %%?i%
    20                 6                     0                     54301         Sıfat              null               var                 verbFromNounExt                       
    20                 7                     :SUB(
    20                 7                     0                     32940         Sıfat              null               Küçük          null               null               null
    20                 8                     ,SUB(
    20                 8                     0                     32861         Sıfat              null               kuvvetli     null               null               null
    ÖZNE =====>  eller narin kollar
    20                 9                     0                     15879         İsim              null               el                   nounExt     ler                 #ler%%%
    20                 10                  ,SUB(
    20                 10                  0                     37892         Sıfat              null               narin            null               null               null
    20                 11                  0                     30934         İsim              null               kol                 nounExt     lar                  #lar%%%
    20                 12                  ,SUB(
    20                 12                  0                     24934         Sıfat              null               ince              null               null               null
    20                 13                  ==>CONJUNCTSUB(
    20                 13                  0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null
    20                 14                  0                     29218         Sıfat              null               kemikli       null               null               null
    20                 15                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    20                 16                  0                     8172            İsim              null               burun          null               null               null
    20                 17                  .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Vücudunun her parçasının belirli bir biçimi vardı:
     Küçük,
     kuvvetli eller,
     narin kollar,
     ince
     ve kemikli bir burun
     
  • Çok karışık ve uzun cümleler: Algoritma bütünüyle doğru çalışınca sorun kalmayacak gibi gözüküyor...
    Cümle(3, 55, 67)
     
    SENTENCE NO = 3 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    3                    0                     SENTENCE( SUB(
    3                    0                     0                     8106            Zamir           null               Bunlar         null               null               null
    3                    1                     ,SUB(
    3                    1                     0                     22555         Sıfat              null               her                null               null               null
    3                    2                     0                     4544            İsim              null               bahar           null               null               null
    3                    3                     0                     35772         İsim              null               mevsim      nounExt     iyle               %%?i%&y&le
    3                    4                     0                     50237         Fiil                 nsz                 tazelen       gerundFromVerbExt                        ip                   ;;;.ip
    3                    5                     0                     56824         Fiil                 nsz                 yeşillen      adjectiveFromVerbExt                   en                  .en
    3                    6                     ==>CONJUNCTSUB(
    3                    6                     0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null
    3                    7                     0                     44336         Zarf               null               sar                 nounFromVerbExt     maş               -ma-ş
    3                    8                     0                     44336         Zarf               null               dolaş            null               null               null
    3                    9                     0                     38929         Fiil                 nsz                 ol                   adjectiveFromVerbExt                   muş              .muş
    3                    10                  0                     1636            Sıfat              null               alçak            null               null               null
    3                    11                  0                     11896         İsim              null               dal                 nounExt     ları                #lar%%?ı%
    3                    12                  0                     2701            İsim              null               ara                 nounExt     sında            %%=sı%&n&da
    3                    13                  ,SUB(
    3                    13                  0                     19269         Fiil                 -den             geç                adjectiveFromVerbExt                   en                  .en
    3                    14                  0                     30097         İsim              null               kış                  null               null               null
    3                    15                  0                     44822         İsim              null               sel                 nounExt     lerinin        #ler%%?in%?in
    3                    16                  0                     9711            İsim              null               çalı                null               null               null
    3                    17                  0                     10901         İsim              null               çırpı             nounExt     larını            #lar%%?ın%&ı
    3                    18                  0                     49966         Fiil                 -i                     taşı                adjectiveFromVerbExt                   yan                .y.an
    3                    19                  0                     46918         İsim              null               söğüt           null               null               null
    3                    20                  0                     729               İsim              null               ağaç              nounExt     ları                #lar%%?ı%
    3                    21                  ==>CONJUNCTSUB(
    3                    21                  0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null
    3                    22                  0                     56110         Sıfat              null               yatık             null               null               null
    3                    23                  ,SUB(
    3                    23                  0                     6333            İsim              null               beyaz           null               null               null
    3                    24                  ,SUB(
    3                    24                  0                     6015            Sıfat              null               benekli      null               null               null
    3                    25                  0                     23839         İsim              null               ışkın             nounExt     ları                #lar%%?ı%
    3                    26                  ==>CONJUNCTSUB(
    3                    26                  0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null
    3                    27                  0                     20154         İsim              null               göl                 nounExt     ün                  %%=ün%
    ÖZNE =====>  üstünde bir kemer teşkil
    3                    28                  0                     74957         Edat              null               üstünde     null               null               null
    3                    29                  0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    3                    30                  0                     29198         İsim              null               kemer         null               null               null
    3                    31                  0                     51282         İsim              null               teşkil           null               null               null
    3                    32                  0                     17153         Fiil                                        ed                  adjectiveFromVerbExt                   en                  .en
    3                    33                  0                     11896         İsim              null               dal                 nounExt     ları                #lar%%?ı%
    3                    34                  0                     24560         Edat              null               ile                  null               null               null
    3                    35                  0                     14872         Fiil                 nsz                 dur                adjectiveFromVerbExt                   an                  .an
    3                    36                  0                     10827         İsim              null               çınar            null               null               null
    3                    37                  0                     729               İsim              null               ağaç              verbFromNounExt     larıdır          lar-ı-
    3                    38                  .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Bunlar,
     her bahar mevsimiyle tazelenip yeşillenen
     ve sarmaş dolaş olmuş alçak dalları arasında,
     geçen kış sellerinin çalı çırpılarını taşıyan söğüt ağaçları
     ve yatık,
     beyaz,
     benekli ışkınları
     ve gölün üstünde bir kemer teşkil eden dalları ile duran çınar ağaçlarıdır
     
  • Öznesiz ama nesneli cümle(86):
  •  
    SENTENCE NO = 86 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    86                 0                     SENTENCE( SUB(
    ÖZNE =====>  şey
    86                 0                     0                     48595         İsim              null               şey                null               null               null
    86                 1                     0                     12648         Fiil                                        de                  verbExt      miştin         ::-miş-ti:*n
    86                 2                     .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     şey demiştin
     
  • Devrik cümle(87)
     
    SENTENCE NO = 87 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    87                 0                     SENTENCE( SUB(?
    87                 0                     0                     56679         İsim              null               Yer                nounExt     in                   %%?in%
    87                 1                     0                     13749         İsim              null               dib                nounExt     ine                %%?in%&e
    87                 2                     0                     19269         Fiil                 -den             geç                verbExt      sin                 ::-sin:
    87                 3                     0                     5991            Zamir           null               ben               pronounExt                    im                  +im
    87                 4                     0                     30297         İsim              null               kız                  nounExt     lara               #lar%%%&a
    87                 5                     0                     12648         Fiil                                        de                  nounFromVerbExt     diklerim    -di-k-ler-im
    87                 6                     .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Yerin dibine geçsin benim kızlara dediklerim:
     
  • Özne cümle içinde yalnız değildir.  Özneyle birlikte, dolaylı tümleçler, zarf tümleçleri ve nesneler de vardır.  Algoritmam cümle içinde ilk takısız ve –i/-si takı aileleri ile biten
    İsim/tamlamasını özne olarak belirlemekte...  Sorun takısız isimlerin takısız isim tamlaması içinde geçtiği durumlarda...  Benim çözümüm, takısız veya –i/-si’li kelimeden sonra gelen
    Tamlama ya da isme bakıp bunun bir tümleçin parçası olup olmadığını kontrol etmek.  Burada atlamış olduğum nokta öznesiz cümleler, yani tek nesneli cümleler ya da öznesiz-fiilsiz
    deyiş cümleleri...  Öznesiz cümlelerde eğer nesne var ise, bunu fiilin sözlük bilgisinden almak mümkün.  Bu bilgiyi şu anda kullandığım tabloya kelimeleri eklerken sözlükten bakıp
    koymuştum. 

 

  • Algoritma, fiilin –i, -e, -den yada nesnesiz nsz tipine bakıp, tümleçleri tespit etmeli ve özneyi buna göre belirlemeli.
     
    Tavşanlar buraya gelir(-den,-e,nsz)(cümle 5).

Öndeki şapkasını çıkararak()-i,-den,-e)(cümle 25).

İlave etti(-i)(cümle 32).

Ben ne yaptım(cümle 37)

Ve diğer cümleler(36, 37, 38, 45, 28, 42, 86, 62, 65, 42, 70)

 

5 nolu cümlede hata buraya kelimesinin ayrı bir unsur, bir tümleç olduğunu tespit etmemekten kaynaklanıyor.  Algoritmam ‘tavşanlar’ kelimesini özne parçası olarak tespit ediyor, daha sonra ‘buraya’ kelimesine geçiyor ve onun özne parçası olmadığını tespit ediyor(‘ya’ ile bittiği için).  Bunun üzerine ‘tavşanlar’ kelimesinin ‘tavşanlar buraya’ tümlecinin bir parçası olduğuna karar verip aşağıda görüldüğü gibi ‘tavşanlar’ için verdiği ‘özne’ kararını iptal ediyor.  Burada hata ‘buraya’ kelimesinin yeni bir tümleç olduğunu tespit etmemek...  Bu tespit fiilin nesne tipini kontrol ederek yapılabilir.

 

SENTENCE NO = 5 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

5                    0                     SENTENCE( SUB(

ÖZNE =====>  Akşam

5                    0                     0                     1403            İsim              null               Akşam         null               null               null

5                    1                     0                     38929         Fiil                 nsz                 ol                   gerundFromVerbExt                        unca             +un;;;.ca

5                    2                     ,SUB(

5                    2                     0                     75726         İsim              null               yakında      nounExt     ki                    %%%&ki

5                    3                     0                     9711            İsim              null               çalı                nounExt     ların             #lar%%?ın%

5                    4                     0                     2701            İsim              null               ara                 nounExt     sından         %%=sı%&n&dan

5                    5                     0                     10783         Fiil                 -den             çık                 adjectiveFromVerbExt                   an                  .an

5                    6                     0                     50150         İsim              null               tavşan         nounExt     lar                  #lar%%%

5                    7                     0                     8113            İsim              null               bura             nounExt     ya                   %%%&y&a

5                    8                     0                     19369         Fiil                 -den,-e,nsz                      gel                 verbExt      ir                    ::-ir:

5                    9                     ,SUB(

5                    9                     0                     32338         İsim              null               kum              nounExt     ların             #lar%%?ın%

5                    10                  0                     54040         Zarf               null               üstüne        null               null               null

5                    11                  0                     39490         Fiil                 -e                   otur              verbExt      ur                   ::-ur:

5                    12                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Akşam olunca,

 yakındaki çalıların arasından çıkan tavşanlar buraya gelir,

 kumların üstüne oturur

 

SENTENCE NO = 25 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

25                 0                     SENTENCE( SUB(

25                 0                     0                     2971            İsim              null               Arka              nounExt     sından         %%=sı%&n&dan

25                 1                     0                     19369         Fiil                 -den,-e,nsz                      gel                 adjectiveFromVerbExt                   en                  .en

ÖZNE =====>  adam

25                 2                     0                     471               İsim              null               adam           null               null               null

25                 3                     0                     4147            Sıfat              null               az                   null               null               null

25                 4                     0                     27013         Fiil                 nsz                 kal                 verbExt      sın                 ::-sın:

25                 5                     0                     39092         Zamir           null               onun            null               null               null

25                 6                     0                     54040         Zarf               null               üstüne        null               null               null

25                 7                     0                     56961         Fiil                 -i                     yık                 verbExt      ılacaktı       +ıl::-acak-tı:

25                 8                     ,SUB(

25                 8                     0                     39962         İsim              null               ön                  nounExt     deki              %%%&de&ki

25                 9                     0                     48194         İsim              null               şapka           nounExt     sını                %%=sı%&nı

25                 10                  0                     10739         Fiil                 -i,-den,-e   çıkar             gerundFromVerbExt                        arak              ;;-ar;.ak

25                 11                  0                     23943         İsim              null                                   nounExt     indeki         %%?in%&de&ki

25                 12                  0                     12973         İsim              null               deri              null               null               null

25                 13                  0                     4942            İsim              null               band            nounExt     ın                   %%?ın%

25                 14                  0                     22555         Sıfat              null               her                null               null               null

25                 15                  0                     49718         İsim              null               taraf             nounExt     ını                  %%?ın%&ı

25                 16                  0                     25722         İsim              null               işaret           null               null               null

25                 17                  0                     40881         İsim              null               parmağ       nounExt     ıyla                %%?ı%&y&la

25                 18                  0                     26045         Sıfat              null               iyice             null               null               null

25                 19                  0                     46066         Fiil                 -i                     sil                   nounFromVerbExt     dikten         -di-k-ten

25                 20                  0                     46688         Zarf               null               sonra           null               null               null

25                 21                  ,SUB(

25                 21                  0                     40881         İsim              null               parmağ       nounExt     ında              %%?ın%&da

25                 22                  0                     6968            Fiil                 nsz                 birik             adjectiveFromVerbExt                   en                  .en

25                 23                  0                     51028         İsim              null               ter                 nounExt     i                      %%?i%

25                 24                  0                     5392            İsim              null               başparmağ                       nounExt     ının               %%?ın%?ın

25                 25                  0                     55793         İsim              null               yardım        nounExt     ıyla                %%?ı%&y&la

25                 26                  0                     18016         Fiil                 -i                     fırlat             gerundFromVerbExt                        ıp                   ;;;.ıp

25                 27                  0                     3683            Fiil                 -i,-e               at                   verbExt                          ::-tı:

25                 28                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Arkasından gelen adam az kalsın onun üstüne yıkılacaktı,

 öndeki şapkasını çıkararak içindeki deri bandın her tarafını işaret parmağıyla iyice sildikten sonra,

 parmağında biriken teri başparmağının yardımıyla fırlatıp attı

 

32                 15                  0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null

ÖZNE =====>  ilâve

32                 16                  0                     24553         İsim              null               ilâve             null               null               null

32                 17                  0                     17153         Fiil                                        et                   verbExt      ti                    ::-ti:

32                 18                  :SUB(?

ÖZNE =====>  Sen

32                 18                  0                     77114         Zamir           null               Sen               null               null               null

32                 19                  ==>CONJUNCTSUB(

32                 19                  0                     11734         Bağlaç         null               de                  null               null               null

32                 20                  0                     6899            Zarf               null               biraz             null               null               null

32                 21                  0                     23943         İsim              null                                   null               null               null

32                 22                  0                     0                     Özelİsim    null               George       null               null               null

32                 23                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Şapkasının kenarlarından mavi ceketinin üstüne sular damlıyor,

 sırtından aşağı akıp gidiyordu:

 İyi imiş be,

 dedi

 ve ilâve etti:

 

ÖZNE =====>  George

37                 7                     0                     0                     Özelİsim    null               George       null               null               null

37                 8                     ,SUB(

37                 8                     0                     12648         Fiil                                        di                   verbExt      yordu          ::-yor-du:

37                 9                     ,SUB(

37                 9                     0                     4688            Fiil                 -e                   bak                null               null               null

ÖZNE =====>  ben ne

37                 10                  0                     5991            Zamir           null               ben               null               null               null

37                 11                  0                     37999         Zamir           null               ne                  null               null               null

37                 12                  0                     55685         Fiil                 -i                     yap                verbExt      tım                ::-tı:*m

37                 13                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Lennie halkaların gidip gelişini seyre dalmış:

 Bak,

 George,

 diyordu,

 bak ben ne yaptım

 

SENTENCE NO = 45 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

45                 0                     SENTENCE( SUB(

45                 0                     0                     46688         Zarf               null               Sonra           null               null               null

45                 1                     ,SUB(

ÖZNE =====>  yanlış

45                 1                     0                     55562         İsim              null               yanlış           null               null               null

45                 2                     0                     55685         Fiil                 -i                     yap                gerundFromVerbExt                        ıp                   ;;;.ıp

45                 3                     0                     55685         Fiil                 -i                     yap                nounFromVerbExt     madığından                    -madı-ğ-ın-dan

45                 4                     0                     16210         Sıfat              null               emin            null               null               null

45                 5                     0                     38929         Fiil                 nsz                 ol                   nounFromVerbExt     mak              -mak

45                 6                     0                     24006         Edat              null               için               null               null               null

45                 7                     ,SUB(

45                 7                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null

ÖZNE =====>  defa

45                 8                     0                     12385         İsim              null               defa              null               null               null

45                 9                     ==>CONJUNCTSUB(

45                 9                     0                     11735         Bağlaç         null               da                  null               null               null

45                 10                  0                     14021         İsim              null               diz                 nounExt     lerinin        #ler%%?in%?in

45                 11                  0                     74957         Edat              null               üstünde     nounExt     n                     %%=n%

45                 12                  0                     15571         Fiil                 nsz                 eğil               gerundFromVerbExt                        erek             ;;-er;.ek

45                 13                  0                     13520         İsim              null               dikkat          nounExt     le                   %%%&le

45                 14                  0                     0                     Özelİsim    null               George       nounExt     a                     %%%&a

45                 15                  0                     4688            Fiil                 -e                   bak                verbExt                          ::-tı:

45                 16                  .END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Sonra,

 yanlış yapıp yapmadığından emin olmak için,

 bir defa

 da dizlerinin üstünden eğilerek dikkatle Georgea baktı

 

 

  • Özne tümleç ayrımında oluşan hataların bir nedeni de, isim tamlaması başlangıçlarında yer alan –in takılı kelimelerin varlığını kontrol etmemem...  Aşağıda ‘rüzgar’ kelimesi başlangıçta özne parçası olarak tespit ediliyor fakat daha sonra ‘ağaçların yaprakları arasında’ tamlamasının –da ile bitmesi özne tespititni iptal ettiriyor.  Burada sorun ‘ağaçlar-ın’ ‘da –ın ekini tespit edip özne tespitini durdurmamkta...  Eğer tespit durursa bu ondan önce gelen kısmın özne olduğunu belirleyecekti...
     
     
    rüzgâr ağaçların yaprakları arasında hareket etmeye başladı (-e)(cümle 10).
     
    SENTENCE NO = 10 ********************************************************
     
    buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------
     
    10                 0                     SENTENCE( SUB(
    10                 0                     0                     16819         Fiil                 nsz                 Es                   adjectiveFromVerbExt                   en                  .en
    10                 1                     0                     21315         Sıfat              null               hafif              null               null               null
    10                 2                     0                     6880            İsim              null               bir                 null               null               null
    10                 3                     0                     43292         İsim              null               rüzgâr          null               null               null
    10                 4                     0                     729               İsim              null               ağaç              nounExt     ların             #lar%%?ın%
    10                 5                     0                     55688         İsim              null               yaprak         nounExt     ları                #lar%%?ı%
    10                 6                     0                     2701            İsim              null               ara                 nounExt     sında            %%=sı%&n&da
    10                 7                     0                     21825         İsim              null               hareket      null               null               null
    10                 8                     0                     17152         İsim              null               etme           nounExt     ye                  %%%&y&e
    10                 9                     0                     5335            Fiil                 -e                   başla            verbExt                         ::-dı:
    10                 10                  .END-SENTENCE)
     
    buf_verbose_list()------------------------------------------------------------
     
     Esen hafif bir rüzgâr ağaçların yaprakları arasında hareket etmeye başladı
     
  • Aşağıdaki örnekte ise öznenin sonunun tespiti hatalı... Program ‘Soledad’ kelimesinin ‘Soledad kasabası’ tamlamasına ait olduğunu ayırt edemiyor.  Sorun bir ekin yalnızca isim tamlaması olmamasına bakmaktan kaynaklanıyor.  Oysa ‘Soleda kasaba-sı – nın’ eklerinde birincisi tamlama sonlandırıcısı – dolayısıyla ‘soledad kasabasının’ tamlaması bir bütün... ayrıca ‘nın’ eki bir başka tamlamanın başladığını işaret ediyor...  Yani
    ‘birkaç mil güneyinde’ tümleci...  Dikkat edilirse bu tamlama sonlandırıcısı ‘bir kaç mil güney-i-nde’ güney-i...  Kısacası ‘Soledad kasabasının birkaç mil güneyinde’ ifadesi bir bütün, bir tümleç ya da yer belirten bir dolaylı tümleç.
     
  • Sorunun özel isimlerde çıktığı dikkat çekiyor.

 

Salinas Irmağı,

 Soledad kasabasının birkaç mil güneyinde,

 dağlık taraftaki kıyıya yakın,

 yüksekçe bir yerden dökülür

 ve buradan itibaren derinleşir

 ve suları yeşil bir renk alır

 

                        ÖZNE =====>  I Salinas Irmağı Soledad

0                     4                     0                     0                     Özelİsim    null               I                      null               null               null

0                     5                     0                     0                     Özelİsim    null               Salinas        null               null               null

0                     6                     0                     23645         İsim              null               Irmağ           nounExt     ı                      %%?ı%

0                     7                     ,SUB(

0                     7                     0                     0                     Özelİsim    null               Soledad     null               null               null

0                     8                     0                     28224         İsim              null               kasaba         nounExt     sının             %%=sı%&nın

0                     9                     0                     6986            Sıfat              null               birkaç          null               null               null

0                     10                  0                     36085         İsim              null               mil                null               null               null

0                     11                  0                     21026         İsim              null               güney          nounExt     inde             %%?in%&de

 

Irmağın bir tarafında,

 altın yamaçların kıvrıla,

 kıvrıla sert

 ve kayalık Gabilan dağlarına kadar yükseldiği görülür

 fakat suyun vadi tarafındaki kıyıları boydan boya ağaçlıktır

 

2                     7                     0                     45180         Sıfat              null               sert               null               null               null

2                     8                     ==>CONJUNCTSUB(

2                     8                     0                     54481         Bağlaç         null               ve                  null               null               null

ÖZNE =====>  kayalık Gabilan

2                     9                     0                     28709         İsim              null               kayalık        null               null               null

2                     10                  0                     0                     Özelİsim    null               Gabilan      null               null               null

2                     11                  0                     11748         İsim              null               dağ                nounExt     larına           #lar%%?ın%&a

2                     12                  0                     26475         Edat              null               kadar           null               null               null

2                     13                  0                     57709         Fiil                 nsz                 yüksel         nounFromVerbExt     diği               -di-ğ-i

2                     14                  0                     20347         Fiil                 -i                     gör                verbExt      ülür              +ül::-ür:

 

SENTENCE NO = 79 ********************************************************

 

buf_sub_struct_list()------------------------------------------------------------

 

79                  0                     SENTENCE( SUB(

79                  0                     0                     22075         Fiil                 -i                     Hatırl           verbExt      ıyor               ::-ıyor:

79                  1                     0                     77140         Soru             null               mu                verbExt      sun                ::-sun:

79                  2                     ,SUB(

79                  2                     0                     21716         Zarf               null               hani              null               null               null

ÖZNE =====>  Howard

79                  3                     0                     0                     Özelİsim    null               Howard      null               null               null

79                  4                     0                     46522         İsim              null               sokağ           nounExt     ına                 %%?ın%&a

79                  5                     0                     55180         Sıfat              null               yakın            null               null               null

79                  6                     0                     38628         Zamir           null               o                     null               null               null

79                  7                     0                     41735         Sıfat              null               pis                 null               null               null

79                  8                     0                     47231         İsim              null               su                   null               null               null

79                  9                     0                     11660         İsim              null               çukur           nounExt     unun            %%=un%&un

79                  10                  0                     24007         Zarf               null               içinde         null               null               null

79                  11                  0                     19956         Sıfat              null               gizlenmiş  null               null               null

79                  12                  ,SUB(

79                  12                  0                     28134         İsim              null               karşı             null               null               null

79                  13                  0                     49718         İsim              null               taraf             nounExt     taki               %%%&ta&ki

79                  14                  0                     49231         İsim              null               tahta            nounExt     ya                   %%%&y&a

79                  15                  0                     56350         Fiil                 nsz                 yazıl              adjectiveFromVerbExt                   an                  .an

79                  16                  0                     24546         İsim              null               ilân               nounExt     ları                #lar%%?ı%

79                  17                  0                     20525         Fiil                 -i                     gözetle       verbExt      miştik          ::-miş-ti:*k

79                  18                  ?END-SENTENCE)

 

buf_verbose_list()------------------------------------------------------------

 

 Hatırlıyor musun,

 hani Howard sokağına yakın o pis su çukurunun içinde gizlenmiş,

 karşı taraftaki tahtaya yazılan ilânları gözetlemiştik